Làm quen với Tâm lý học từ THPT với giảng viên Mỹ hàng đầu
1. Nên Học Những Môn Gì Để Theo Đuổi Ngành Tâm Lý Học?
Tâm lý học là một ngành giao thoa giữa nhiều lĩnh vực như toán học, thống kê, xã hội học và kỹ năng viết. Tùy theo định hướng chuyên sâu mà bạn muốn theo đuổi sau này, bạn có thể sẽ cần tập trung vào những mảng kiến thức khác nhau. Nhưng nhìn chung, học sinh nên xây dựng nền tảng thật vững ở các môn khoa học xã hội, học thêm thống kê cơ bản và thường xuyên rèn luyện khả năng viết lẫn giao tiếp.
Để hình dung rõ hơn về ngành Tâm lý học ở Mỹ bậc đại học cần những gì, chúng mình sẽ cùng khám phá chương trình học mẫu của Stanford University và Villanova University.
Chương trình học mẫu của Đại học Stanford (Stanford University)
Prerequisite
PSYCH 1 Introduction to Psychology
PSYCH 10 Introduction to Statistical Methods: Precalculus
Area A
PSYCH 30 Introduction to Perception
PSYCH 35 Minds and Machines
PSYCH 45 Introduction to Learning and Memory
PSYCH 50 Introduction to Cognitive Neuroscience
Area B
PSYCH 60 Introduction to Developmental Psychology
PSYCH 70 Self and Society: Introduction to Social Psychology
PSYCH 75 Introduction to Cultural Psychology
PSYCH 80 Introduction to Personality and Affective Science
PSYCH 90 Introduction to Clinical Psychology: A Neuroscience Perspective
PSYCH 95 Introduction to Abnormal Psychology
1 Writing course
Chương trình học mẫu của Đại học Villanova (Villanova Univeristy)
Required Core Courses
Introduction
PSY 1000 – General Psychology (3 credits)
Methodology
PSY 2000 – Introductory Statistics (3 credits)
PSY 2050 – Research Methods in Psychology (3 credits)
Career Planning
PSY 2100 – Seminar in Professional Development (1 credit, S/U)
Capstone Experience
PSY 5150 – Foundations of Modern Psychology (3 credits)
OR
PSY 5250 – Contemporary Issues in Psychology (3 credits)
Foundation and Elective Courses
Foundation Courses
Foundation Laboratory Courses
Additional Electives (graded satisfactory/unsatisfactory – cannot be used as psychology electives)
Khi nhìn vào chương trình học mẫu, các môn học bắt buộc của ngành Tâm lý bao gồm môn nền tảng thuộc nhiều nhánh khác nhau, các lớp toán giải tích, lớp viết học thuật và thực hành trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, chương trình học phổ thông thường thiết kế để học sinh được tiếp cận đa dạng các môn chứ không tập trung chuyên sâu vào Tâm lý học. Vậy nên bạn có thể chủ động chọn những môn học có liên quan.
- Tâm lý học cơ bản, Tâm lý học nâng cao, hoặc AP Tâm lý học: Bạn nên học những lớp này để nâng cao kiến thức về Tâm lý học ngay từ khi học cấp 3. Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn khám phá sở thích và tìm hiểu các lĩnh vực nhỏ trong Tâm lý học. Một số trường có thể có các lớp chuyên sâu hơn, như Tâm lý học xã hội, Tâm lý học thể thao hay Tâm lý học phát triển. Hãy tìm hiểu kỹ danh sách môn học ở trường để xem có môn nào phù hợp với bạn không nhé.
- Giải tích, Đại số hoặc Thống kê: Toán là công cụ rất quan trọng trong nghiên cứu tâm lý học, đặc biệt là khi phân tích dữ liệu. Học các môn toán ở cấp 3, dù ở mức cơ bản hay nâng cao đều sẽ giúp bạn chuẩn bị cho chương trình học chuyên sâu ở đại học. Những khái niệm toán học quyen thuộc trong tâm lý học phải kể đến như biến số, biểu đồ, xác suất, và các phương pháp thống kê như T-test, Chi-square hay ANOVA.
- Tâm lý học và Sinh học có mối liên hệ rất mật thiết, đặc biệt trong các lĩnh vực nghiên cứu về não bộ và hệ thần kinh. Việc hiểu biết về giải phẫu cơ thể, hệ thần kinh, di truyền học hay tiến hoá sẽ giúp bạn tiếp cận các khái niệm phức tạp trong Tâm lý học một cách dễ dàng hơn. Tế bào thần kinh là đơn vị cơ bản của sự sống, thực hiện chức năng nhận và truyền đạt thông tin đến các bộ phận của cơ thể.
- Các môn Khoa học xã hội như Lịch sử, Địa lý, Xã hội học: Hành vi con người chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường sống, văn hoá và cách nuôi dạy. Ví dụ như những người sống trong xã hội coi trọng giá trị cộng đồng sẽ có suy nghĩ khác với những người theo chủ nghĩa cá nhân. Có kiến thức cơ về xã hội sẽ giúp bạn phát triển tư duy phản biện và khả năng phân tích trong ngành Tâm lý học sau này.
- Các lớp tiếng Anh như Viết học thuật, Viết sáng tạo, hoặc Nói trước đám đông: Dù bạn theo hướng nghiên cứu hay thực hành (như bác sĩ tâm lý, nhà trị liệu…), kỹ năng giao tiếp bằng lời nói và chữ viết đều cực kỳ quan trọng. Rèn luyện những kỹ năng này từ sớm sẽ giúp bổ trợ những kỹ năng chuyên môn nâng cao sau này.
2. Hoạt Động Ngoại Khoá Liên Quan Đến Tâm Lý Học Dành Cho Học Sinh THPT
Ngoài việc học trên lớp, tham gia hoạt động ngoại khoá cũng là cách rất tốt để học sinh khám phá sở thích và phát triển bản thân – đặc biệt là với những bạn quan tâm đến du học Mỹ ngành Tâm lý học.
Câu lạc bộ Tâm lý học
Nếu trường bạn có Câu lạc bộ Tâm lý học, đó sẽ là một nơi lý tưởng để bạn tham gia các hoạt động liên quan đến ngành này. Các hoạt động trong CLB rất đa dạng từ thảo luận theo chủ đề, tham quan phòng thí nghiệm, nghe diễn giả chia sẻ cho đến hoạt động thiện nguyện như gây quỹ hoặc hỗ trợ tại các cơ sở chăm sóc sức khoẻ tinh thần. Bạn cũng có thể cùng các thành viên trong CLB tổ chức buổi thảo luận với các chủ đề do học sinh đề xuất, hoặc mời các khách mời là giáo sư, chuyên gia Tâm lý học đến giao lưu và chia sẻ kinh nghiệm. Nhiều CLB còn phối hợp với các trường đại học trong khu vực để tổ chức tour tham quan các phòng nghiên cứu về tâm lý.
Những hoạt động này không chỉ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về ngành mà còn là cơ hội tuyệt vời để gặp gỡ những người cùng chí hướng và học hỏi thêm từ chuyên gia và những anh chị đi trước. Nếu trường bạn chưa có CLB Tâm lý, bạn hoàn toàn có thể chủ động thành lập một CLB riêng. Điều này không chỉ thể hiện sự nghiêm túc với ngành bạn yêu thích mà còn chứng minh khả năng lãnh đạo và tinh thần chủ động của bạn.
Quan sát công việc (Job shadowing), trải nghiệm thực tế (Externship) và thực tập
Một cách khác để bạn tìm hiểu sâu hơn về ngành là tham gia các chương trình quan sát công việc, trải nghiệm ngắn hạn hoặc thực tập. Bạn có thể bắt đầu bằng cách tìm kiếm các bác sĩ tâm lý, bác sĩ tâm thần đang làm việc ở gần nơi mình sống và chủ động liên hệ để xin theo dõi công việc của họ trong một khoảng thời gian. Bạn cũng có thể liên hệ với các giáo sư ở trường đại học gần đó để xin tham gia vào các dự án nghiên cứu. Ví dụ, có một bạn học sinh cấp 3 ở bang Illinois đã từng thực tập và làm nghiên cứu cùng các giáo sư tại Đại học Illinois Urbana-Champaign.
Thực hiện nghiên cứu độc lập
Nếu bạn đã có kiến thức nền tảng về Tâm lý học và muốn khám phá sâu hơn về một lĩnh vực cụ thể, thì nghiên cứu độc lập có thể là một lựa chọn rất đáng cân nhắc. Hãy thử trao đổi với giáo viên ở trường để xem có cơ hội nào phù hợp không. Vì đây là một dự án mang tính cá nhân nên bạn sẽ là người chịu trách nhiệm chính cho toàn bộ quá trình, nhưng bạn vẫn nên có một người hướng dẫn – có thể là giáo viên, chuyên gia hoặc cố vấn để đồng hành và hỗ trợ bạn trong quá trình nghiên cứu. Một người cố vấn lý tưởng là người thực sự có đam mê và am hiểu sâu về lĩnh vực bạn muốn nghiên cứu.
Nếu trường bạn chưa có chương trình học thực sự đáp ứng được niềm đam mê với Tâm lý học, bạn có thể cân nhắc tham gia các khóa học của Aralia. Hiện tại, Aralia đang khai giảng khóa Tâm lý học Nâng cao dành cho những bạn đã có kiến thức nền tảng, bên cạnh các lớp hiện có như Nhập môn Tâm lý học và Nghiên cứu Tâm lý học – tất cả đều được thiết kế phù hợp với nhu cầu và trình độ khác nhau của học sinh.
Thông tin chi tiết về chương trình, bạn có thể xem thêm bên dưới:
Tham Gia Các Khoá Tâm Lý Học Tại Aralia Để Tìm Hiểu Về Tâm Lý Học Từ Trung Học
Giới thiệu về Tâm lý học (Introduction to Psychology)
Khóa học này giới thiệu về Tâm lý học – môn khoa học nghiên cứu về tâm trí và hành vi, tìm hiểu cách thức và lý do tại sao con người lại làm những gì họ làm. Theo một cách hiểu khác, khóa học này giống như một thực đơn ăn thử tại một nhà hàng sang trọng – bạn có cơ hội thử nghiệm nhiều khía cạnh của các lĩnh vực khác nhau trong môn khoa học thú vị này và xem lĩnh vực nào khiến bạn hứng thú. Khóa học này cho phép bạn học những kiến thức cơ bản trong từng nhánh chính của tâm lý học ngày nay.
Chương trình Nghiên cứu Khoa học Chủ đề Tâm lý học (Psychology Research program)
Chương trình Nghiên cứu Tâm lý học này lấy kiến thức từ khóa học Tâm lý học Cơ bản, giúp sinh viên hiểu tất cả các khía cạnh của tâm lý học và khám phá sở thích của họ thông qua việc thực hiện nghiên cứu. Giảng viên sẽ hướng dẫn sinh viên thông qua việc xem xét thực nghiệm các tài liệu nghiên cứu tâm lý học hiện nay.
Luyện thi Cuộc thi Olympic Tâm lý học Quốc tế (IPsyO)
Nắm vững các khái niệm chính, lý thuyết và kỹ năng nghiên cứu tâm lý học để xuất sắc tại kỳ thi IPsyO. Một khóa luyện thi chuyên sâu, tập trung vào kỳ thi Olympic dành cho những học sinh có đam mê tìm hiểu về tâm lý học ở bậc trung học.
