Chuẩn bị cho chương trình du học THPT Canada cùng giảng viên Mỹ hàng đầu
Trong số những trường đầu tiên trên thế giới thử nghiệm và áp dụng các chương trình mới này có nhiều trường IB hàng đầu tại Canada. Hãy cùng tìm hiểu các chương trình IB mới là gì, khác gì so với chương trình Tú tài Quốc tế truyền thống, và mang lại cơ hội nào cho học sinh trong bài viết hôm nay của Aralia nhé!
IB, Lộ Trình Cấp Bằng Tú Tài IB và Chương Trình IB Mới Là Gì?
1. IB là gì?
Chương trình Tú tài Quốc tế (International Baccalaureate – IB) là một chương trình giáo dục được công nhận trên toàn cầu, mang đến cho học sinh một chương trình học đầy thử thách nhằm phát triển tư duy phản biện, tinh thần quốc tế và khả năng học tập suốt đời.
IB được thiết kế cho học sinh từ 3 đến 19 tuổi, giúp các em không chỉ đạt thành tích học tập xuất sắc mà còn phát triển toàn diện về cá nhân. Chương trình IB bao gồm 4 cấp độ chính:
- Primary Years Programme (PYP): dành cho học sinh từ 3–12 tuổi
- Middle Years Programme (MYP): dành cho học sinh từ 11–16 tuổi
- Diploma Programme (DP): dành cho học sinh từ 16–19 tuổi
- Career-related Programme (CP): dành cho học sinh từ 16–19 tuổi
Trong đó, Chương trình Tú tài Quốc tế (IBDP) dành cho học sinh 16–19 tuổi yêu cầu hoàn thành 6 môn học cùng 3 thành phần cốt lõi:
- Theory of Knowledge (TOK): Lý thuyết về tri thức
- Extended Essay (EE): Bài luận mở rộng
- Creativity, Activity, Service (CAS): Sáng tạo – Hoạt động – Phục vụ cộng đồng
2. Lộ trình cấp bằng tú tài - IB Pathway
Khái niệm IB Pathway đề cập đến lộ trình học trong Chương trình Tú tài Quốc tế (IB Diploma Programme – DP) để lấy bằng tú tài sau khi tốt nghiệp.
Trong lộ trình IB truyền thống, học sinh sẽ học một môn từ mỗi nhóm trong 6 nhóm môn học, bao gồm: Ngôn ngữ & Văn học, Ngôn ngữ thứ hai, Cá nhân & Xã hội, Khoa học, Toán học, và Nghệ thuật.
Để được cấp bằng IB Diploma, học sinh cần hoàn thành 3 môn ở cấp độ nâng cao (Higher Level – HL) và 3 môn ở cấp độ tiêu chuẩn (Standard Level – SL).
3. Chương trình IB mới là gì?
Nhận thấy nhu cầu về một chương trình học linh hoạt hơn và tập trung nhiều hơn vào các trải nghiệm thực tiễn trong bối cảnh phát triển hiện nay của xã hội, Tổ chức Tú tài Quốc tế (IB) đã nghiên cứu và thiết kế hai lộ trình IB mới:
- IB DP Personalized/Courses Pathway: Cho phép học sinh tự do hơn trong việc kết hợp các môn cấp độ nâng cao (HL) và tiêu chuẩn (SL) giữa nhiều lĩnh vực khác nhau, nhằm xây dựng chương trình học phù hợp với thế mạnh học thuật và mục tiêu tương lai của từng học sinh.
- IB DP Systems Transformation Pathway: Tập trung vào trải nghiệm học tập qua dự án, thực hành xã hội và tư duy hệ thống. Trong lộ trình này, học sinh sẽ thay thế hai môn học ở cấp độ tiêu chuẩn (SL) bằng các dự án thực nghiệm liên ngành.
Hiện tại, cả hai lộ trình này đang được thí điểm và triển khai tại một số trường THPT giảng dạy IB ở Canada.
[Chương Trình IB Mới] IB DP Personalized/Courses Pathway
Lộ trình IBDP Personalized/Courses Pathway được thiết kế để giúp học sinh có nhiều quyền tự do hơn trong việc lựa chọn môn học và tự thiết kế hành trình học tập của mình.
Thay vì tuân theo mô hình truyền thống là học một môn từ mỗi nhóm môn trong sáu nhóm môn học, với ba môn cấp độ Nâng cao (HL) và ba môn cấp độ Chuẩn (SL), học sinh trong lộ trình mới có thể lựa chọn môn học linh hoạt hơn.
Học sinh không còn bị ràng buộc bởi công thức cố định “3 HL + 3 SL” hay bắt buộc phải học đủ cả sáu nhóm môn. Nhờ đó, các em có thể điều chỉnh chương trình học phù hợp hơn với sở thích, thế mạnh và định hướng nghề nghiệp sau tốt nghiệp.
Các yêu cầu cụ thể có thể khác nhau tùy theo từng trường áp dụng chương trình. Dưới đây là một số ví dụ từ ba trường IB tại Canada hiện đang triển khai lộ trình này:
- Trường Upper Canada College – DP Course Pathway: Học sinh có thể chọn 4–5 môn HL, hoặc cân đối thêm các môn SL tuỳ theo sở thích và định hướng của học sinh (ví dụ: học sinh có định hướng theo đuổi các ngành nghệ thuật có thể học nhiều môn nâng cao về nghệ thuật). Họ cũng có thể chọn tối đa ba môn khoa học, trong khi chương trình IB truyền thống chỉ cho phép tối đa hai.
- Trường Branksome Hall – IBDP Select Pathway: Yêu cầu học sinh học Tiếng Anh, một ngôn ngữ thứ hai và Toán học, nhưng cho phép tự do chọn ba môn còn lại từ bất kỳ nhóm nào trong sáu nhóm môn học.
- The York School – IB DP Personalized Pathway: Kết hợp giữa các môn học IB và chương trình cấp bằng tốt nghiệp Trung học của tỉnh bang Ontario (OSSD), mang lại nhiều lựa chọn linh hoạt hơn cho học sinh lớp 11–12.
Tuy nhiên, trong lộ trình này, học sinh sẽ không nhận được bằng IB Diploma đầy đủ. Thay vào đó, các em sẽ nhận Chứng chỉ môn học IB (IB Course Certificates) cùng với Bằng Trung học Ontario (OSSD).
[Chương Trình IB Mới] IB DP Systems Transformation Pathway
IB DP Systems Transformation Pathway là một trong những cải cách mang tính tiên phong nhất của chương trình IB, được phát triển nhằm chuẩn bị cho học sinh thích ứng với sự thay đổi không ngừng của thế giới hiện nay.
Lộ trình này nhấn mạnh vào học tập liên ngành, học qua dự án và tác động xã hội, giúp học sinh có cơ hội tham gia giải quyết các vấn đề thực tiễn trong đời sống một cách sáng tạo.
Trong số 4 trường IB trên toàn thế giới được chọn để thí điểm chương trình này, có 2 trường tại Canada là:
1. Chương trình IB DP Systems Transformation: Innovation for a Better World tại Trường Upper Canada College (UCC)
Trường Upper Canada College là một trong những trường đầu tiên trên thế giới triển khai chương trình IB đổi mới, Systems Transformation: Innovation for a Better World, hợp tác trực tiếp với tổ chức IB.
Chương trình đặc biệt này đánh dấu bước chuyển đổi trong thiết kế của IB Diploma Programme, hướng đến tính linh hoạt cao hơn, học tập mang tính thực tiễn hơn và trao quyền chủ động nhiều hơn cho học sinh.
Trọng tâm của lộ trình là một khóa học kéo dài hai năm dựa trên hình thức dự án, trong đó học sinh được khuyến khích khám phá các vấn đề toàn cầu phức tạp, từ xã hội, môi trường đến kinh tế, và thiết kế các giải pháp sáng tạo. Học sinh sẽ xây dựng, thử nghiệm và hoàn thiện các nguyên mẫu (prototypes), qua đó phát triển kỹ năng kỹ thuật và sự tự tin trong việc giải quyết vấn đề thực tế.
Đặc điểm nổi bật của chương trình học
- Chương trình cốt lõi (Core Curriculum – 90 giờ): Giới thiệu cho học sinh các khái niệm về tư duy hệ thống (systems thinking), tư duy thiết kế (design thinking) và các công cụ đổi mới kỹ thuật số.
- Bối cảnh học tập (Curriculum Contexts – 200 giờ): Bao gồm ba lĩnh vực học tập liên kết với nhau, trong đó học sinh nghiên cứu các thách thức thực tế của thế giới và phát triển giải pháp thông qua học tập dựa trên dự án.
- Suy ngẫm (Reflection – 10 giờ): Dành thời gian để học sinh tổng hợp ý nghĩa, phát triển bản thân, và định hình cách họ có thể đóng góp vào những thay đổi tích cực cho xã hội sau khi rời ghế nhà trường.
Cấu trúc chương trình
Nguồn: Ảnh chụp màn hình từ trang web của UCC
Lộ trình này đã được áp dụng tại Upper Canada College (UCC) từ mùa thu năm 2024.
Học sinh tham gia chương trình sẽ hoàn thành các yêu cầu sau:
Phần cốt lõi của chương trình IB tại UCC (DP Core): Bao gồm Theory of Knowledge-TOK (Lý thuyết về tri thức), Extended Essay-EE (Bài luận mở rộng), và Creativity, Activity, Service-CAS (Sáng tạo, Hoạt động và Phục vụ cộng đồng).
Systems Transformation: Innovation for a Better World: Thay thế hai môn học ở cấp độ Standard Level (SL) bằng khóa học này.
Các môn học bổ sung:
- Một môn SL bổ sung cùng ba môn Higher Level (HL) với mức độ linh hoạt cao hơn trong việc chọn môn.
- 1–2 môn thuộc nhóm Ngôn ngữ & Văn học hoặc Ngôn ngữ thứ hai (Language and Literature / Language Acquisition)
- Ít nhất một môn trong nhóm Khoa học hoặc Toán học
- 1–2 môn thuộc bất kỳ nhóm môn học nào còn lại
Kết quả tốt nghiệp
Học sinh hoàn thành lộ trình này sẽ nhận được đồng thời hai bằng:
- Bằng Tú tài Quốc tế (IB Diploma)
- Bằng tốt nghiệp Trung học tỉnh bang Ontario (Ontario Secondary School Diploma – OSSD)
85% học sinh Aralia đạt giải thưởng tại các cuộc thi viết luận quốc tế danh giá
2. Chương trình IB DP Systems Transformation: Leadership for Just and Sustainable Futures tại Trường Mulgrave
Trường Mulgrave School – The International School of Vancouver là một trong bốn trường trên thế giới được Tổ chức Tú tài Quốc tế (IBO) lựa chọn để phối hợp phát triển và thử nghiệm khóa học IB Systems Transformation: Leadership for Just and Sustainable Futures (Lãnh đạo vì tương lai công bằng và bền vững).
Chương trình tiên phong này đã chính thức ra mắt vào tháng 8 năm 2025, là một phần trong quá trình cải tổ nhiều năm của Chương trình Tú tài Quốc tế (IB Diploma Programme) và dự kiến sẽ được mở rộng trên toàn cầu vào năm 2030.
Khóa học này được xây dựng dựa trên nhận định rằng các hệ thống xã hội hiện nay đang cần những thay đổi căn bản.
Mục tiêu của chương trình là trang bị cho học sinh:
- Hiểu biết sâu sắc về tính phức tạp của các hệ thống xã hội
- Tư duy bền vững lâu dài dựa trên triết lý của người bản địa “7 thế hệ tương lai”
- Kiến thức, góc nhìn và năng lực lãnh đạo cần thiết để dẫn dắt các thay đổi mang tính hệ thống trong tương lai
Nguồn: Ảnh chụp màn hình từ trang web của Mulgrave School
Quá trình học tập được xây dựng dựa trên nền tảng giáo dục trải nghiệm (experiential education), kết hợp giữa các dự án, hoạt động thực tế, và hợp tác với các đối tác trong nước và quốc tế.
Học sinh phát triển tư duy linh hoạt và khả năng thích ứng thông qua hồ sơ tác động (impact portfolio), tài liệu tích hợp các sản phẩm mà học sinh đã hoàn thành trong quá trình học tập, những suy ngẫm cá nhân của học sinh, nhận xét của giáo viên và kế hoạch hành động.
Đặc điểm nổi bật của chương trình học
Hơn 100 giờ học dành cho chương trình cốt lõi (Core curriculum), bao gồm các chủ đề như: Xây dựng và phân tích các hệ tư tưởng (narratives), Hệ thống phức hợp thích ứng (complex adaptive systems), Đạo đức và bản thể học, Quyền lực và các lý thuyết thực hành, Thiết kế hệ sinh thái khởi nghiệp (ecopreneurship), và Phân tích dữ liệu (data analytics).
Cảm hứng (Inspirations) – 20 giờ: Gặp gỡ diễn giả khách mời, đối tác cộng đồng, và tham gia các hội thảo nhằm mở rộng góc nhìn và bổ sung vào hồ sơ tác động của học sinh.
Khám phá các lĩnh vực tác động (Inquiry into Impact Areas) – 100 giờ: Trải nghiệm học tập chuyên sâu xoay quanh các vấn đề toàn cầu quan trọng như năng lượng, y tế, đa dạng sinh học, sử dụng đất, du lịch, di cư, nước và quản trị.
Can thiệp độc lập và hợp tác (Self-Directed and Collaborative Interventions) – 80 giờ: Học sinh chủ động hoặc hợp tác để thiết kế và thực hiện các dự án can thiệp ở cấp độ hệ thống, áp dụng lý thuyết vào thực tiễn trong các lĩnh vực tác động đã chọn.
Cấu trúc chương trình
Cấu trúc của chương trình IB Systems Transformation: Leadership for Just and Sustainable Futures tại Mulgrave School tương tự như chương trình tại UCC, trong đó:
- Khóa học Systems Transformation sẽ thay thế hai môn học ở cấp độ Standard Level (SL)
- Học sinh sẽ cần hoàn thành phần cốt lõi của IB (DP Core) cùng với 3 môn Higher Level (HL) và 1 môn Standard Level (SL)
Nguồn: Ảnh chụp màn hình từ trang web của Mulgrave School
Kết quả tốt nghiệp
Khóa học IB Systems Transformation: Leadership for Just and Sustainable Futures được tích hợp trong cả Chương trình bằng Tú tài Quốc tế-IB Diploma và lộ trình mở rộng (Enriched Pathway) của Mulgrave, giúp học sinh linh hoạt hơn trong việc phát triển học thuật và cá nhân, hướng tới trở thành những nhà lãnh đạo có tư duy bền vững và trách nhiệm toàn cầu.
3. Hệ thống đánh giá của khóa học Systems Transformation được thực hiện như thế nào?
Một trong những thay đổi quan trọng nhất trong chương trình Systems Transformation của IB mới nằm ở phương pháp đánh giá. Mặc dù học sinh vẫn được chấm điểm theo thang điểm 1–7 của IB và hướng tới bằng Tú tài Quốc tế (IB Diploma) như thông thường, nhưng các em sẽ không được đánh giá qua các bài thi viết truyền thống. Thay vào đó, hệ thống đánh giá của khóa học này dựa trên dự án, được thiết kế để đo lường khả năng vận dụng kỹ năng, tư duy phản biện và giải quyết vấn đề trong thực tế.
Học sinh thể hiện quá trình học tập của mình thông qua:
- Hồ sơ quá trình phản chiếu (Reflective Process Portfolio): Ghi lại quá trình phát triển, nhận thức và hành trình học tập của học sinh.
- Bài nghiên cứu tình huống (Case Study): Ứng dụng tư duy hệ thống để phân tích và giải quyết một vấn đề phức tạp.
- Báo cáo và sản phẩm dự án (Reports and Project Outputs): Thể hiện năng lực thiết kế, thử nghiệm và đề xuất các giải pháp đổi mới.
Sự thay đổi này giúp việc đánh giá vượt ra ngoài khuôn khổ thi cử tiêu chuẩn, mang đến cho học sinh cơ hội chứng minh năng lực thông qua các sản phẩm thực tế, phản ánh đúng những thách thức mà các em sẽ đối mặt tại đại học, trong nghề nghiệp và xã hội tương lai.
So Sánh Chương Trình IB Truyền Thống và Các Chương Trình IB Mới
Đặc điểm | Chương trình IB Diploma truyền thống | Chương trình IB DP Personalized/Courses Pathway | Chương trình IB DP Systems Transformation Pathway |
Yêu cầu cơ bản | TOK, EE, CAS | TOK, EE, CAS | TOK, EE, CAS + khóa học Systems Transformation |
Cấu trúc nhóm môn học | 1 môn học từ mỗi nhóm trong tổng 6 nhóm môn | Linh hoạt: học sinh có thể chọn nhiều môn trong cùng một nhóm | 1 môn SL và 3 môn HL, với lựa chọn môn linh hoạt hơn: – 1–2 môn trong nhóm Ngôn ngữ & Văn học hoặc Ngôn ngữ thứ hai – Ít nhất 1 môn trong nhóm Khoa học và Toán học – 1–2 môn trong bất kỳ nhóm môn học nào khác |
Cân bằng giữa HL/SL | 3 HL + 3 SL | Kết hợp HL/SL linh hoạt | 3 HL + 1 SL + khóa Systems Transformation (thay thế 2 môn SL) |
Kết quả đầu ra | Bằng IB Diploma | Chứng chỉ các môn học IB (IB Course Certificates) | Bằng IB Diploma |
Trong khi lộ trình Personalized Pathway mang lại nhiều tự do hơn trong việc chọn môn học, thì lộ trình Systems Transformation Pathway lại đưa các thách thức thực tiễn vào trải nghiệm học tập của học sinh trong chương trình IB.
Tùy theo sở thích cá nhân và định hướng sau khi tốt nghiệp, học sinh có thể trao đổi với phụ huynh và cố vấn học thuật để lựa chọn lộ trình phù hợp nhất.
Việc phát triển và thí điểm các lộ trình mới này đánh dấu bước tiến mạnh mẽ của chương trình IB trong nỗ lực khiến giáo dục trở nên linh hoạt hơn, thực tế hơn và có tầm ảnh hưởng sâu sắc hơn với mỗi học sinh. Nhờ đó, học sinh Canada tại các trường thí điểm có cơ hội tham gia những lộ trình IB tiên phong, chuẩn bị cho những thử thách của tương lai, đồng thời vẫn giữ vững sứ mệnh cốt lõi của IB: nuôi dưỡng sự tò mò khám phá, tư duy phản biện, và niềm đam mê học thuật.
Luyện Thi AP và IB
Luyện Thi AP và IB Đạt kết quả cao trong các kì thi AP và IB Tối ưu hóa hiệu quả học tập và cải
Khóa Viết Luận Du Học Mỹ
KHÓA VIẾT LUẬN DU HỌC MỸ Xây dựng bài luận gây ấn tượng với hội đồng tuyển sinh Chương trình hướng dẫn chuyên sâu của
