80% Học sinh Aralia đạt giải tại các cuộc thi quốc tế danh giá
1. Ngành Y có những hướng đi nào?
Y học là một lĩnh vực rất rộng với nhiều lựa chọn nghề nghiệp đa dạng. Nếu bạn muốn tìm hiểu kỹ hơn, có thể tham khảo danh sách ngành nghề tại Mayo Clinic College of Medicine & Science. Dưới đây là 5 hướng đi phổ biến và hấp dẫn trong ngành Y mà bạn có thể cân nhắc, tùy theo sở thích và định hướng học tập của mình:
- Trợ lý bác sĩ (Physician Assistant – PA): người hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán bệnh, tham gia vào các ca phẫu thuật, thực hiện thủ thuật và hướng dẫn bệnh nhân. Ở hầu hết các bang của Mỹ, trợ lý bác sĩ cần làm việc dưới sự giám sát của một bác sĩ hoặc bác sĩ phẫu thuật được cấp phép.
- Y tá thực hành (Nurse Practitioner): công việc giống trợ lý bác sĩ bao gồm xét nghiệm, đọc kết quả, kê đơn thuốc cho đến chỉ định điều trị. Y tá thực hành thường chịu trách nhiệm chăm sóc sức khỏe ban đầu cho bệnh nhân. Tùy từng vị trí cụ thể mà có thể gọi là Y tá hỗ trợ, Y tá chính quy (Registered Nurse), v.v.
- Bác sĩ (Physician): người đã hoàn thành chương trình đào tạo y khoa và được cấp bằng hành nghề để chẩn đoán, điều trị bệnh, kê đơn thuốc và chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân. Có hai loại bác sĩ chính là Doctor of Medicine (MD) và Doctor of Osteopathy (DO) – cả hai đều làm việc với bệnh nhân trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
- Chuyên gia ngôn ngữ trị liệu (Speech-Language Pathologist): điều trị các bệnh nhân bị rối loạn phát âm, ngôn ngữ hoặc giao tiếp xã hội.
- Nha sĩ (Dentist): không chỉ là người giúp nụ cười của bạn luôn rạng rỡ, nha sĩ còn khám, chẩn đoán và điều trị các vấn đề liên quan đến răng miệng, góp phần quan trọng vào việc duy trì sức khỏe tổng thể cho bệnh nhân.
2. Chuẩn bị cho sự nghiệp trong ngành Y như thế nào?
Trước khi chính thức bước chân vào con đường theo đuổi ngành Y, bạn cần phải hiểu rõ những bước cần thiết để đạt được mục tiêu này. Sau khi tốt nghiệp cấp 3, học sinh cần hoàn thành bằng cử nhân (bachelor’s degree) trước khi nộp hồ sơ vào các trường y qua hệ thống AMCAS (American Medical College Application Service). Ngoài ra, tất cả các bạn có ý định học ngành Y bắt buộc phải thi và đạt điểm tốt trong kỳ thi MCAT (Medical College Admission Test). Nếu đỗ vào trường y, sinh viên sẽ tiếp tục học thêm 4 năm chuyên ngành Y để lấy bằng bác sĩ. Sau đó, các bạn sẽ phải trải qua chương trình thực tập hoặc nội trú kéo dài từ 3 đến 7 năm tùy vào chuyên ngành mà mình lựa chọn. Khi hoàn thành chương trình này, bạn sẽ đủ điều kiện để hành nghề bác sĩ hoặc tiếp tục chuyên sâu hơn vào một lĩnh vực cụ thể. Ngoài con đường trở thành bác sĩ khám chữa bệnh, nếu bạn có hứng thú với nghiên cứu, bạn hoàn toàn có thể học tiếp lên tiến sĩ (Ph.D.) và theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu y học.
Chương trình học cấp 3
Dù bạn chưa xác định rõ sẽ học trường nào sau khi tốt nghiệp, thì việc theo học một chương trình học nghiêm túc và có độ thử thách cao ngay từ cấp 3 là một lựa chọn phù hợp nếu bạn đang hướng đến ngành Y.
Vậy bạn cần chuẩn bị những môn học nào để đủ điều kiện xét tuyển vào các chương trình Pre-Med hoặc trường Y sau này? Thông thường, những môn học nền tảng bao gồm:
- Sinh học
- Vật lý
- Hóa học (bao gồm Hóa đại cương và Hóa hữu cơ)
- Hóa sinh
- Tiếng Anh
- Toán
- Các môn học có phòng thí nghiệm
- Các môn AP nâng cao (nếu trường bạn có)
Tuy nhiên, mỗi trường Y có thể yêu cầu khác nhau ví dụ như Đại học Harvard yêu cầu sinh viên phải hoàn thành một số môn học đặc thù trước khi nộp hồ sơ vào trường Y:
- Khoa học hành vi: Tâm lý học và Xã hội học
- Sinh học: học 1 năm và có kinh nghiệm làm thí nghiệm; nội dung cần bao gồm cả sinh học tế bào và sinh học phân tử
- Hóa học/Hóa sinh: học 2 năm, có thí nghiệm; bao gồm cả hóa vô cơ, hữu cơ và hóa sinh
- Vật lý: học 1 năm, không bắt buộc có kinh nghiệm làm thí nghiệm nhưng nên có
- Toán: ít nhất một học kỳ Giải tích và một học kỳ Thống kê
- Viết học thuật (Writing): học 1 năm
Những môn học bắt buộc kể trên không chỉ là điều kiện tiên quyết nếu bạn muốn trở thành bác sĩ trong tương lai, mà còn cực kỳ hữu ích khi bạn thi MCAT – kỳ thi đầu vào bắt buộc để nộp hồ sơ vào trường Y. MCAT không chỉ kiểm tra kiến thức về khoa học tự nhiên, hành vi và xã hội mà còn đánh giá cả khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề của bạn.
Vậy trong thời gian học cấp 3, bạn nên chọn học những môn nào để chuẩn bị sẵn sàng cho các chương trình liên quan đến ngành Y ở đại học hoặc đơn giản là để khám phá xem liệu mình có thực sự muốn theo đuổi ngành này hay không?
Các môn STEM
Vì phần lớn các môn học yêu cầu khi vào trường Y đều thuộc nhóm khoa học tự nhiên, nên ngay từ cấp 3, các bạn học sinh nên cố gắng chọn học thật nhiều môn thuộc khối STEM. Thông thường, các bạn sẽ học các môn như Hóa học, Sinh học, Vật lý và Toán – bao gồm cả Giải tích (Calculus) và Thống kê (Statistics). Nếu có thể, hãy đăng ký học các lớp nâng cao như AP (Advanced Placement) hoặc IB (International Baccalaureate), và đặc biệt là cố gắng đạt điểm cao những môn học này. Khi xét tuyển, các trường Y sẽ đặc biệt chú ý đến điểm GPA của bạn ở các môn BCPM – Biology, Chemistry, Physics và Math (Sinh học, Hóa học, Vật lý và Toán). Đây là một trong những yếu tố đánh giá khả năng học tập của bạn trong môi trường y khoa.
Ngoài ra, đạt điểm 4 trở lên trong các bài thi AP vừa giúp hồ sơ của bạn nổi bật hơn khi nộp vào các chương trình y khoa cạnh tranh vừa có thể được tính điểm tín chỉ đại học.
Các môn không thuộc STEM
Bên cạnh các môn khoa học tự nhiên, những môn học thuộc khối xã hội và nhân văn (non-STEM) cũng đóng vai trò rất quan trọng nếu bạn muốn theo học ngành Y hoặc các lĩnh vực nghiên cứu khoa học khác. Ví dụ, Đại học Harvard yêu cầu ứng viên phải hoàn thành ít nhất một năm học các lớp liên quan đến kỹ năng viết. Nhiều chương trình đào tạo khác cũng có yêu cầu tương tự, đặc biệt là những môn thuộc ngành Khoa học Xã hội hoặc Nhân văn mà trong đó học sinh được rèn luyện khả năng viết. Viết là một kỹ năng học thuật quan trọng vì bạn sẽ cần biết cách diễn đạt rõ ràng và thuyết phục khi viết bài luận cá nhân, khi trình bày mục tiêu, lý tưởng nghề nghiệp của mình để ứng tuyển vào trường Y. Khi học lên cao học, bạn lại càng cần viết tốt để phân tích được và liên kết nhiều góc nhìn khác nhau. Và đối với một bác sĩ, việc dùng từ chuẩn xác trong báo cáo, hồ sơ bệnh án hay ghi chép chuyên môn là điều bắt buộc.
Hoạt động ngoại khóa
- CLB khoa học: Sinh học, Hóa học, Giải phẫu học, Vật lý, Toán học, Khoa học tổng hợp hay cả Thần kinh học, v.v.
- Tổ chức chuyên môn: Media Exploreres, Doctors Without Borders, HOSA.
Nếu bạn đang xây dựng hồ sơ ứng tuyển đại học với định hướng theo ngành Y, các câu lạc bộ khoa học chính là một lựa chọn rất dễ tiếp cận và hiệu quả. Những CLB này không chỉ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về các môn liên quan mà còn mở ra cơ hội tham gia cuộc thi, thực tập và kết nối với những người cùng đam mê. Tuy nhiên, bạn cũng không nên tham gia tất cả các CLB một cách tràn lan. Thay vào đó, hãy chọn ra một hoặc hai hoạt động thực sự phù hợp với mình, đầu tư nghiêm túc và đảm nhận vai trò lãnh đạo để phát triển kỹ năng quản lý, làm việc nhóm và thể hiện cam kết lâu dài.
Medical Explorers là một chương trình giúp học sinh hiểu rõ hơn về hệ thống y tế và các nghề nghiệp trong ngành. Tùy vào từng địa phương, bạn còn có thể tiếp cận thêm các cơ hội thực tập, làm quen với chuyên gia trong ngành, v.v. Dtors Without Borders là một tổ chức quốc tế với các nhân viên y tế tình nguyện đến giúp đỡ các cộng đồng đang gặp khó khăn. Còn HOSA là một tổ chức học sinh chuyên về khoa học sức khỏe có quy mô toàn cầu. Tổ chức này tổ chức các cuộc thi học thuật, sự kiện dành cho học sinh cấp 2, cấp 3 và cả sinh viên đại học.
Nâng cao kỹ năng Academic Writing với giảng viên Mỹ hàng đầu
Thực tập và nghiên cứu
Một trong những cách hiệu quả nhất để bạn hiểu rõ hơn về sở thích và đam mê của mình trong lĩnh vực y khoa chính là tham gia các chương trình thực tập hoặc thực hiện nghiên cứu. Dù những hoạt động này không bắt buộc, nhưng việc chủ động tìm kiếm và tham gia sẽ giúp hồ sơ đại học của bạn nổi bật hơn và còn chứng minh rằng bạn thực sự nghiêm túc với con đường mình chọn. Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy đọc bài blog hướng dẫn chi tiết về cách tìm kiếm cơ hội thực tập hoặc chương trình trải nghiệm thực tế, hay cơ hội thực tập trong ngành STEM của Aralia. Vì việc học sẽ chiếm hết thời gian trong kỳ, hãy tận dụng mùa hè để tập trung vào những hoạt động liên quan đến y học và làm nổi bật hồ sơ của mình.
Nếu bạn muốn làm nghiên cứu độc lập ngay từ khi còn học cấp 3, đầu tiên bạn cần tìm một người hướng dẫn nghiên cứu. Đây sẽ là người giúp bạn xây dựng lộ trình nghiên cứu, tìm tài liệu phù hợp và đưa ra lời khuyên tổng quan để bạn không bị lạc hướng. Sau đó, bạn sẽ cùng người hướng dẫn chọn một chủ đề nghiên cứu phù hợp với sở thích cá nhân, cùng bạn đào sâu và khám phá những điều thực sự ý nghĩa. Đọc thêm về Làm thế nào để thực hiện nghiên cứu tại bài blog này.
Tham gia chương trình hè dự bị đại học
Các chương trình hè dành cho học sinh cấp 3 tại các trường đại học (Pre-College Summer Programs) là cơ hội tuyệt vời để bạn trải nghiệm cuộc sống sinh viên tại chính ngôi trường mơ ước của mình, đồng thời học chuyên sâu các môn liên quan đến y học dưới sự hướng dẫn của các giáo sư hàng đầu trong ngành.
Trong suốt thời gian tham gia chương trình, bạn sẽ được thực hành thực tế, tìm hiểu rõ hơn về các ngành nghề trong lĩnh vực y khoa và trang bị thêm nhiều kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho quá trình nộp hồ sơ đại học. Những học sinh từng tham gia trại hè tại chính ngôi trường mình muốn ứng tuyển sẽ hiểu rõ hơn về môi trường học tập, cuộc sống sinh viên cũng như văn hóa học thuật riêng của trường.
Các chương trình hè liên quan đến y học có thể thiên về nghiên cứu hoặc giảng dạy theo từng chủ đề. Có chương trình cho phép bạn làm nghiên cứu cùng các giáo sư, hoặc đơn giản là học các lớp học mà bạn quan tâm. Một số trường hè Y khoa nổi bật có thể kể đến như: Tufts Summer Research Experience, The University of Chicago – Researching the Biological Sciences (RIBS), hay Johns Hopkins Engineering Innovation.
3. Muốn học ngành Y cần giỏi môn gì?
Y học là một lĩnh vực rộng lớn, với rất nhiều ngành học khác nhau để bạn lựa chọn tùy theo sở thích và thế mạnh cá nhân. Nhiều bạn sẽ chọn con đường thuần các môn khoa học tự nhiên để chuẩn bị nền tảng kiến thức vững chắc, nhưng bạn hoàn toàn có thể kết hợp giữa khoa học và xã hội nhân văn. Việc chọn một ngành chính (major) về khoa học và ngành phụ (minor) về viết luận, thiết kế hay ngôn ngữ như tiếng Tây Ban Nha chẳng hạn sẽ giúp bạn có một nền tảng giáo dục toàn diện và đa chiều hơn.
Dưới đây là một số ngành học phổ biến được nhiều bạn sinh viên y khoa lựa chọn:
Sinh học: Theo thống kê từ Hiệp hội các trường Y Hoa Kỳ (AAMC), hơn một nửa số hồ sơ nộp và trúng tuyển vào các trường Y đều theo học ngành sinh học. Điều này đơn giản là vì yêu cầu của chương trình Pre-Med và ngành Sinh học có nhiều phần trùng nhau. Học ngành sinh học, bạn sẽ được tìm hiểu về sự sống ở cấp độ phân tử và tế bào, từ đó mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp khác nhau.
Khoa học vật lý: Bao gồm các ngành như Vật lý, Hóa học và các lĩnh vực liên quan. Giống như ngành Sinh học, các môn học trong nhóm này cũng thường nằm trong danh sách kiến thức được yêu cầu của chương trình Pre-Med.
Toán và Thống kê: Các môn Toán và Thống kê đóng vai trò quan trọng khi bạn chuẩn bị hồ sơ nộp vào trường Y, đặc biệt là khi tham gia kỳ thi MCAT. Dù không trực tiếp nằm trong nhóm môn Pre-Med hay chương trình học của các bằng cấp y khoa chuyên sâu, nhưng việc học tốt Toán sẽ giúp bạn rèn luyện tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề. Hai yếu tố này là điều then chốt không thể thiếu trong mọi ngành học, nhất là khi bạn muốn theo đuổi ngành Y. Nhiều thống kê cho thấy, sinh viên khoa Toán và Thống kê thường đạt điểm MCAT và GPA cao nhất trong số các ứng viên nộp đơn vào trường Y.
Nhân văn: Dù ít phổ biến hơn so với các ngành khoa học, những bạn học ngành xã hội nhân văn sau này theo đuổi y khoa thường được đánh giá là có tư duy toàn diện và khả năng giao tiếp tốt hơn.
Có tới 1/3 số sinh viên nộp đơn vào các trường Y không xuất phát từ nhóm ngành Khoa học Tự nhiên hay Khoa học Xã hội.
Dù bạn học ngành nào, điều quan trọng nhất để thành công khi theo đuổi ngành Y là sự kiên trì, quyết tâm và nỗ lực học tập nghiêm túc. Các chương trình hè Pre-College là một cơ hội tuyệt vời để học sinh cấp 3 trải nghiệm thực tế môi trường đại học, khám phá ngành nghề từ sớm cùng các giáo sư giàu kinh nghiệm và có định hướng rõ ràng hơn cho tương lai. Dù bạn chọn Sinh học, Khoa học Vật lý, Toán – Thống kê hay Nhân văn, nếu bạn có đam mê và đi đúng hướng, bạn sẽ vững vàng bước đi trên con đường dẫn đến thành công trong ngành Y.
Chuẩn bị cho ngành Y tại đại học với sự hỗ trợ từ Aralia
Giới thiệu về Sinh học (Intro to Biology)
Khóa học sẽ bao gồm các chủ đề hóa sinh, di truyền học, sinh học phân tử và sinh học tế bào. Học sinh sẽ áp dụng các nguyên lý cơ bản để hiểu về sinh học con người, bao gồm cấu trúc và điều hòa gen, cấu trúc và tổng hợp protein, và các hệ thống đa bào.
AP Statistics (AP Thống kê)
AP Statistics giới thiệu cho học sinh những khái niệm cơ bản và công cụ để thu thập, phân tích và rút ra kết luận có cơ sở từ dữ liệu. Khóa học xoay quanh bốn chủ đề chính: khám phá dữ liệu, lấy mẫu (sampling) và thí nghiệm, xác suất và mô phỏng, và suy luận thống kê.
Khóa Viết Luận Du Học Mỹ
KHÓA VIẾT LUẬN DU HỌC MỸ Xây dựng bài luận gây ấn tượng với hội đồng tuyển sinh Chương trình hướng dẫn chuyên sâu của
