Chinh phục Kỳ thi Khoa học Máy tính Hoa kỳ cùng giảng viên Mỹ hàng đầu
1. Bắt đầu với một ngôn ngữ lập trình phù hợp
Có vô vàn ngôn ngữ lập trình khác nhau, mỗi loại lại có công dụng và thế mạnh riêng. Với những bạn mới bắt đầu, chúng mình thường khuyên nên thử học Python, JavaScript hoặc HTML/CSS trước. Nếu bạn đã có nền tảng rồi, có thể thử sức với C++. Dù bạn chọn ngôn ngữ nào, trên mạng luôn có sẵn rất nhiều tài liệu miễn phí để học từ cơ bản đến nâng cao. Việc xác định được mình muốn học ngôn ngữ nào sẽ giúp bạn dễ dàng tìm các lớp học, câu lạc bộ hoặc tài nguyên học tập phù hợp hơn.
- Python là lựa chọn lý tưởng cho người mới bắt đầu vì cú pháp đơn giản, dễ hiểu. Đây là ngôn ngữ thường được dùng để phát triển website.
- JavaScript thì được dùng nhiều trong việc xây dựng các website và ứng dụng cả phần giao diện lẫn phần vận hành phía sau.
- HTML chính là “bộ khung” của một trang web, giúp bạn xây dựng cấu trúc cơ bản mà chưa cần đến yếu tố hình ảnh hay màu sắc.
- CSS sẽ “trang điểm” cho trang web của bạn sau khi đã có khung HTML, giúp website trông sinh động và bắt mắt hơn.
- C++ (cũng như C hoặc C#) là những ngôn ngữ nâng cao hơn, thường dùng để viết phần mềm chuyên sâu, khi bạn cần kiểm soát từng chi tiết nhỏ như cách máy tính quản lý bộ nhớ.
2. Học các lớp Toán nâng cao
Khoa học máy tính còn đòi hỏi bạn phải hiểu vững kiến thức toán học. Để học tốt các môn về lập trình hay thuật toán sau này, bạn nên cố gắng tham gia càng nhiều lớp Toán nâng cao càng tốt: Tiền Giải tích, Giải tích và Xác suất – Thống kê.
3. Làm việc 1:1 với thầy cô tại trường
Bạn có thể bắt đầu bằng cách tìm hiểu xem giáo viên nào trong trường mình có nền tảng về khoa học máy tính, kỹ thuật hoặc công nghệ. Khi tìm được người phù hợp, bạn có thể đề xuất làm việc cùng thầy/cô theo hình thức học độc lập (independent study), nơi bạn và giáo viên cùng xây dựng một lộ trình học riêng.
Bạn có thể cùng giáo viên thiết kế một chương trình học để tự ôn thi AP Computer Science A hoặc AP Computer Science Principles. Tìm hiểu thêm về sự khác nhau giữa hai bài thi này.
Một lựa chọn khác là bạn tự phát triển một dự án cá nhân – thử tạo ra một sản phẩm công nghệ đơn giản bằng cách làm theo quy trình thiết kế (design cycle). Bạn có thể nghĩ ra một vấn đề nhỏ trong đời sống để tìm cách giải quyết, hoặc tái tạo một sản phẩm công nghệ đã có sẵn để hiểu cách nó hoạt động.
4. Tham gia câu lạc bộ Khoa học máy tính trong hoặc ngoài trường
Nếu trường bạn đã có câu lạc bộ về khoa học máy tính, đừng ngần ngại đăng ký tham gia! Còn nếu chưa có, tại sao không thử mở một CLB mới và giới thiệu tại buổi Club Fair của trường? Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm kiếm những CLB hoặc nhóm dành cho học sinh cấp 3 ở phương hay trên mạng.
Việc cùng học, cùng “vọc” máy tính với những người bạn có chung đam mê sẽ giúp bạn duy trì động lực, nhất là khi gặp khó khăn hoặc không biết nên bắt đầu từ đâu. Khi bí trong lúc sửa lỗi code, có bạn bè hỗ trợ cũng sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Tham gia CLB cũng là cơ hội để bạn tiếp cận các hoạt động thú vị như hội chợ khoa học, cuộc thi lập trình, hoặc những cuộc thi sáng tạo khác. Bạn cũng có thể tìm được nhóm bạn lý tưởng để cùng tham gia những sự kiện này nữa đó!
5. Học lớp Khoa học máy tính online
Bạn cũng có thể khám phá khoa học máy tính thông qua các khóa học trực tuyến của Aralia Education. Các lớp học được tổ chức linh hoạt cả trong năm học, dịp nghỉ lễ, hoặc kỳ nghỉ hè. Aralia là nền tảng học trực tuyến dành cho những bạn học sinh trung học và THCS có định hướng học tập nghiêm túc và muốn chuẩn bị thật tốt cho đại học. Học sinh của Aralia không chỉ được trang bị kiến thức vững vàng mà còn được chuẩn bị sẵn sàng cho tương lai nghề nghiệp sau này.
Nếu bạn đang bắt đầu tìm hiểu về Khoa học máy tính, hãy thử học lớp Intro to Computer Science hoặc Intro to Python. Còn nếu bạn muốn củng cố nền tảng toán học để hiểu sâu hơn cách máy tính hoạt động, khóa học Pre-Calculus là dành cho bạn!
6. Đăng ký tham gia chương trình hè về Khoa học máy tính
CS Scholars Precollege của Đại học Carnegie Mellon
Carnegie Mellon là một trong những trường đại học hàng đầu, nơi sản sinh ra những nhà khoa học máy tính giỏi nhất. Tham gia chương trình CS Scholars trong 4 tuần, bạn sẽ được học lập trình Python thông qua các buổi học lý thuyết, làm dự án thực tế, lắng nghe giảng dạy trực tiếp từ giáo sư, và còn được kết nối với các công ty công nghệ hàng đầu. Học sinh sẽ làm quen với các thành phần cơ bản của thuật toán như biến, hàm, vòng lặp; học về cấu trúc dữ liệu (list, dictionary), cách tư duy giải quyết vấn đề, và rèn kỹ năng thiết kế thuật toán, kiểm thử, debug, v.v. Đặc biệt, chương trình được tài trợ toàn phần nên cũng cực kỳ cạnh tranh. Bạn cũng sẽ được cố vấn chuyên sâu về quy trình nộp hồ sơ đại học sau khi tham gia chương trình.
Thời gian: 22/6 – 20/7/2024 (dự kiến năm 2025 hạn chót đăng ký là 1/3/2025)
Berkeley Summer Computer Science Academy của Đại học UC Berkeley
Đây là chương trình kéo dài 2 tuần dành cho học sinh 16–17 tuổi quan tâm đến khoa học máy tính và hoàn toàn không yêu cầu kinh nghiệm lập trình trước đó. Học sinh sẽ được hòa mình trong môi trường học mã hóa chuyên sâu, làm việc nhóm, giải quyết bài toán thực tế, và thử sức mỗi ngày với những thử thách lập trình mới mẻ. Bạn cũng sẽ có cơ hội thiết kế dự án lập trình theo sở thích cá nhân, vừa học vừa thực hành như một sinh viên đại học năm nhất ngành khoa học máy tính.
Thời gian: 16/6 – 28/6/2024 (dự kiến hạn chót năm 2025 vào tháng 2)
Chương trình hè tại Harvard về Khoa học máy tính và Kỹ thuật
Học sinh trung học có thể đăng ký các khóa học kéo dài 7 tuần thuộc chương trình Secondary School Program. Danh sách môn học về lập trình và phát triển web rất đa dạng: Nhập môn Khoa học máy tính với Python, Lập trình nâng cao, Trí tuệ nhân tạo, C++ cho người mới, Cấu trúc dữ liệu, và nhiều lớp khác về robotics, xe tự hành, drone, lập trình thiết bị đeo, AI và các vấn đề liên quan đến công nghệ – chính trị.
Thời gian: 22/6 – 10/8/2024 (dự kiến hạn chót nộp hồ sơ là tháng 2/2025)
Ngoài ra, các trường đại học hàng đầu khác như MIT, Stanford, và UCLA cũng có những chương trình hè hấp dẫn cho học sinh quan tâm đến khoa học máy tính.
Học Lập trình từ bậc Trung học để chinh phục hội đồng tuyển sinh đại học Mỹ
7. Tham gia các cuộc thi và hackathon về Khoa học máy tính
Các cuộc thi Khoa học Máy tính
American Computer Science League (ACSL)
ACSL là cuộc thi khoa học máy tính nổi tiếng dành cho học sinh từ tiểu học đến trung học. Mỗi vòng thi gồm hai phần: câu hỏi trắc nghiệm kiểm tra kiến thức và một bài lập trình thực tế. Các kỹ năng được đưa vào đề thi đều là những kỹ năng thiết yếu trong ngành công nghệ hiện nay. Tham gia ACSL không chỉ giúp bạn học lập trình chuyên sâu mà còn làm quen với môi trường “thực chiến” của dân công nghệ.
Đối tượng: Học sinh tiểu học, THCS và THPT
Thời gian:
- Vòng 1: Tháng 6/2025
- Vòng 2: Tháng 7/2025
- Vòng 3 : Tháng 8/2025
- Vòng 4: Tháng 8-9/2025
- Vòng chung kết quốc tế: Tháng 10/2025
USACO – USA Computing Olympiad
USACO tổ chức nhiều cuộc thi trực tiếp và trực tuyến hàng năm, và các thí sinh xuất sắc nhất sẽ có cơ hội đại diện nước Mỹ thi đấu tại Olympic Tin học Quốc tế (IOI). Đề thi khá “khoai”, thử thách thí sinh về kĩ năng giải quyết vấn đề và lập trình. Nhưng chính vì vậy, đây là một sân chơi cực kỳ danh giá để bạn thử sức và vươn xa.
Đối tượng: Học sinh trung học phổ thông
Thời gian: 3 vòng thi và 1 vòng US Open từ tháng 12 đến tháng 3/2025
International Olympiad in Informatics (IOI)
IOI là cuộc thi tin học quốc tế lớn nhất dành cho học sinh. Để tham gia, bạn cần lọt top từ các kỳ thi quốc gia như USACO (ở Mỹ) hoặc kỳ thi tin học học sinh giỏi cấp quốc gia (tại Việt Nam).
Đối tượng: Học sinh THCS và THPT
Thời gian: Tháng 9 hàng năm tại Alexandria, Ai Cập
Bạn muốn dùng trí tuệ nhân tạo AI để tạo ra giải pháp cải thiện thế giới? Imagine Cup Junior do Microsoft tổ chức chính là cơ hội đó! Cuộc thi
chia thành hai nhóm tuổi (5-12 tuổi và 13-18 tuổi) và tập trung vào các dự án ứng dụng AI vào thực tiễn.
Đối tượng: Học sinh 5–18 tuổi
Thời gian: Tháng 10/2025
Apple tổ chức cuộc thi dành riêng cho các bạn trẻ từ 13 tuổi trở lên đam mê lập trình. Bạn sẽ được thử sức tạo ra một “sân chơi” tương tác trong Swift (ngôn ngữ lập trình của Apple) và thể hiện ý tưởng độc đáo của mình trong vòng 3 phút. Đây là cơ hội tuyệt vời để thể hiện tính sáng tạo và khả năng thiết kế ứng dụng của bạn!
Đối tượng: Học sinh từ 13 tuổi trở lên
Thời gian: Tháng 2 hàng năm
Các cuộc thi Hackathon
NASA International Space Apps Challenge là hackathon toàn cầu kéo dài 2 ngày, do NASA tổ chức vào ngày 5–6/10/2024, mở cửa cho mọi độ tuổi và trình độ. Tham gia sự kiện này, bạn sẽ được tiếp cận kho dữ liệu khổng lồ từ NASA và các cơ quan vũ trụ khác để giải quyết các vấn đề thực tiễn.
PennApps là một hackathon dành cho học sinh cấp 3 và sinh viên đại học, đặc biệt hoan nghênh những bạn mới tham gia lần đầu. PennApps năm nay dự kiến diễn ra vào tháng 9/2024 và do tổ chức Major League Hacking điều phối, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm các hackathons khác của tổ chức này sẽ diễn ra vào 2025 tại đây.
Hack the North là hackathon lớn nhất tại Canada, chương trình sẽ diễn ra từ 13–15/9/2024 tại thành phố Waterloo. Chỉ cần bạn từ 13 tuổi trở lên, đang là học sinh hay sinh viên, bạn hoàn toàn có thể đăng ký tham gia.
Hack NYU – Hackathon 48 giờ do sinh viên Đại học New York (NYU) tổ chức, mở cửa cho học sinh và sinh viên khắp thế giới. Bạn sẽ được chọn một trong bốn chủ đề để thi đấu: Trò chơi & công nghệ số, Chăm sóc sức khỏe & phong cách sống, Thực tế ảo tăng cường & nghệ thuật tương tác, và Công nghệ tài chính & hỗ trợ cộng đồng. Sự kiện tổ chức trực tiếp tại New York, và thời gian cụ thể của mùa giải 2025 sẽ sớm được công bố.
Thông tin về những cuộc thi Hackathons khác dành cho học sinh trung học tại đây.
8. Thực tập ngành Khoa học Máy tính ngay từ cấp 3
Chương trình thực tập hè kéo dài 4 tuần này sẽ giúp bạn hòa nhập vào môi trường làm việc tại Microsoft. Trong suốt thời gian tham gia, bạn sẽ được học các kiến thức nền tảng về khoa học máy tính, rèn luyện kỹ năng làm việc chuyên nghiệp, tham gia các dự án thực tế và được hướng dẫn bởi chính nhân viên Microsoft.
Đối tượng: Học sinh lớp 12 chuẩn bị tốt nghiệp, sống và học tập trong bán kính 50 dặm quanh Redmond (Washington) hoặc Atlanta (Georgia), đã học xong tiền giải tích hoặc các môn tương đương.
Thời gian: Tháng 7 hàng năm
Meta Summer Academy Externship
Bạn sẽ được trực tiếp theo sát một nhân viên Meta để hiểu một ngày làm việc ở công ty mạng xã hội lớn nhất thế giới thực tế diễn ra như thế nào. Bạn cũng sẽ phát triển dự án lập trình cá nhân và được hỗ trợ từ đội ngũ chuyên gia công nghệ tại đây. Chương trình diễn ra trong 6 tuần, 30 giờ làm việc mỗi tuần và có trợ cấp thực tập.
Đối tượng: Học sinh lớp 10, GPA từ 2.0 trở lên, cư trú toàn thời gian tại khu vực: East Palo Alto Belle Haven, North Fair Oaks hoặc Redwood City (California).
Thời gian: 1/6 đến 26/7/2024. Đợt tuyển tiếp theo mở vào tháng 12/2024.
NASA OSTEM Internship
Thực tập cùng các nhà khoa học của NASA, tham gia vào các dự án nghiên cứu công nghệ vũ trụ, kỹ thuật hàng không và khám phá không gian – cơ hội thực tập cho học sinh từ 16 tuổi trở lên tại Mỹ. Bạn có thể làm việc trực tiếp tại trung tâm NASA hoặc từ xa, làm toàn thời gian hoặc bán thời gian.
Đối tượng: Học sinh trung học hoặc sinh viên bán thời gian, từ 16 tuổi, GPA từ 3.0 (thang 4.0), công dân Mỹ.
Thời gian: Có ba kỳ thực tập (mùa xuân, hè và thu).
- Hạn đăng ký mùa hè 2025 là 28/2/2025, hoặc 25/10/2024 nếu đăng ký kì Early Decision. Kỳ thực tập mùa hè sẽ bắt đầu vào tháng 5 và kết thúc vào tháng 8
- Hạn đăng ký mùa thu 2025 là 16/05/2025. Kỳ thu bắt đầu vào tháng 8 và kết thúc vào tháng 12
StandOut Connect (Trung tâm đổi mới Polsky – Đại học Chicago)
Trong chương trình này, bạn sẽ tham gia chuỗi workshop online vào Chủ nhật, sau đó thực tập từ xa với một startup do cựu sinh viên các trường Ivy League sáng lập. Có đến 80% học sinh tham gia chương trình đã nhận được việc làm chính thức sau kỳ thực tập.
Đối tượng: Học sinh từ 15 tuổi trở lên.
Thời gian:
- Kỳ mùa hè: 2/6 đến 30/8/2024.
- Kỳ mùa thu: 1/9 đến 2/12/2024.
Trong 6 tuần, bạn sẽ thực hiện nghiên cứu 40 giờ/tuần cùng với một giảng viên hoặc nghiên cứu sinh tại Boston University. Kết thúc chương trình, bạn sẽ trình bày công trình nghiên cứu tại Poster Symposium và có thể dùng nghiên cứu này tham gia các cuộc thi khoa học quốc gia như Regeneron Science Talent Research. Tìm hiểu trước về giảng viên của khoa Khoa học Máy tính đại học Boston và xem bạn phù hợp với ai nhé.
Đối tượng: Học sinh chuẩn bị vào lớp 12, là công dân hoặc thường trú nhân Mỹ.
Thời gian: Tháng 7 hàng năm. Hạn nộp hồ sơ cho mùa 2025 dự kiến vào tháng 2/2025.
9. Chuẩn bị cho các cuộc thi Khoa học Máy tính cùng Aralia Education
các kỳ thi Tin học lớn, có nhiều năm kinh nghiệm “dắt tay” học sinh chinh phục huy chương.Cuộc thi American Computer Science League (ACSL) là một cuộc thi quốc tế cực kỳ thân thiện với người mới bắt đầu. Aralia Education cung cấp khóa luyện thi ACSL toàn diện, bắt đầu với 2 tuần để tập trung thực hành lập trình nâng cao kỹ năng nền tảng. Sau đó, 12 chủ đề của kỳ thi ACSL sẽ được dạy chuyên sâu trong 12 tuần tiếp theo – mỗi chủ đề học trong 2 tuần, đảm bảo bạn có đủ thời gian để hiểu sâu và luyện tập hiệu quả.
Luyện thi Kỳ thi Khoa học Máy tính Hoa Kỳ – ACSL
Chương trình bắt đầu với hai tuần luyện tập lập trình chuyên sâu để tạo điều kiện cho các thí sinh nâng cao kỹ năng của mình. Sau đó, mỗi chủ đề trong số 12 chủ đề của ACSL sẽ được phân bổ trong hai tuần, cho phép thí sinh có đủ thời gian để khám phá và hiểu sâu hơn về từng chủ đề. Trước mỗi cuộc thi, các thí sinh sẽ được cung cấp hai bài toán lập trình không liên quan đến chủ đề hiện tại. Những bài toán này được thiết kế để nâng cao kỹ năng lập trình và giúp thí sinh cảm thấy tự tin hơn khi đối mặt với các thử thách đa dạng.
